گنبد عالی ابرکوه

گنبد عالی ابرکوه  از سالم‌ ترین ساختمان‌ های به جا مانده از دوران سلجوقیان و از بناهای ارزشمند معماری ایران می باشد .

این مکان آرامگاه امیر عمیدالدین شمس الدوله علی هزار اسب از خاندان دیلمیان و مادرش بوده که بدستور فرزندش فیروزان در سال ۴۴۸ قمری ساخته شده‌ است.

معماری گنبد عالی ابرکوه :

در ساختار بنا از سنگ و ساروج استفاده شده است  و به شکل هشت گوش است که بر روی کرسی چهارگوشی که گوشه‌ هایش پخ شده ساخته شده است .

شکل گنبد در بخش آسمانه مانند عرقچین است بلندای ساختمان ۲۲ متر ، هر بدنه دیوار ۵/۴۲ متر و درآیگاه ۱/۲۰ متر ، بلندای آسمانه از درون ۱۲ متر و بلندای کرسی از روی زمین ۲ متر می‌ باشد.

بر بدنه ساختمان ۳ رج چفدآویز ، زیر پایه گنبد قرار گرفته‌ است. دو سنگ نبشته به خط کوفی بنایی از آجر برجسته نیز در زیر چفدآویزها و دیگری بر بالای درآیگاه وجود دارد .

سقف گنبد به‌صورت هشت‌ضلعی قوسی‌شکل و جنس آن از سنگ است.

ثبت در فهرست آثار ملی ایران :

این اثر در تاریخ ۹ مرداد ۱۳۱۲ با شماره ی ثبت ۱۹۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است .