موزه سنندج ( عمارت سالار سعید )
موزه سنندج در عمارتی قدیمی به نام عمارت سالار سعید یا عمارت حبیبی قرار دارد .
تاریخچه بنا :
این عمارت در اواخر دوره ناصر الدین قاجار به سفارش«ملا لطف الله شیخ الاسلام» ساخته شده که پس از فوت او توسط نوادگانش به دو بخش جداگانه تفکیک شد و به فروش رسید.
بخش اندرونی به تملک خانواده «حبیبی» و بخش بیرونی به تملک «عبدالحمید خان سنندجی (سالار سعید)» در آمد که از این رو امروز هر بخش از آن بنای یکپارچه با نام مالکان جدید شناخته میشود. «سالار سعید» بخش بیرونی عمارت را در سال ۱۱۳۶ به اداره فرهنگ واگذار کرد و تا سال ۱۳۵۱ این بخش در اختیار اداره فرهنگ بود و برای مواردی چون دانشسرا، کتابخانه و خانه پیشاهنگان مورد استفاده قرار گرفت. در همین سال از طرف وزارت فرهنگ و هنر وقت جهت تأسیس موزه تملک شد و پس از مرمت و آمادهسازی در مهر ماه ۱۳۵۴ با نام «موزه سنندج» افتتاح شد . بخش اندرونی نیز تا سال ۱۳۷۱ در مالکیت خانواده «حبیبی» بود و در این سال به تملک میراث فرهنگی و گردشگری استان کردستان در آمد.
معماری عمارت :
روش و سبک ساخت آن تحت تأثیر معماری دوره قاجار بوده است. زیرزمین این عمارت دارای حوضی میباشد و دارای سقفی گنبدی شکل است که به طرز زیبایی آزین شده است. این بنا از سنگ، آجر و چوب با پشت بام شیروانی ساخته شده است. زیباترین و جالبترین قسمت ساختمان، پنجرههای ارسی بزرگ هال میباشند که هفت در دارند و به خودی خود یک شاهکار هنری میباشند.
موزه :
این موزه از ابتدای تأسیس دارای ۲ بخش باستانشناسی و مردمشناسی بوده است. در بخش باستانشناسی آن اشیا دورههای مختلف از ماقبل تاریخ تا دوره قاجار نگهداری میشود که بخشی از این اشیا متعلق به استان کردستان و برخی متعلق به استانهای همجوار و برخی دیگر متعلق به استانهای دیگر یا مکشوفه از قاچاقچیان است. در سال ۱۳۸۲ اشیای مردمشناسی موزه به عمارت آصف وزیری (خانه کرد) منتقل شد و تمام فضای موزه به نمایش اشیای باستانشناسی و تاریخی اختصاص یافت.
- بخش پیش از تاریخ :
این بخش در راهرو ورودی و یکی از اتاقهای جنب سالن اصلی قرار گرفته است. در بخش پیش از تاریخ یک مجموعه ظروف سفالی نگهداری میشوند که مکشوفه از مناطق کردستان و به خصوص شهرستان بانه هستند. تعدادی از ظروف نیز مربوط به کنگاور هستند. در میان اشیا این بخش پیه سوزهای مکشوفه از بانه بسیار قابل توجه هستند.
- بخش عصر تاریخ :
اشیا دوران تاریخی بیشترین اشیا موزه را تشکیل میدهند. سالن اصلی یکی از اتاقهای جنب سالن و راهرو خروجی به نمایش این اشیا اختصاص داده شده است. مهمترین آنها اشیا مکشوفه از تپه زیویه یعنی مهمترین تپه تاریخی استان کردستان است. اشیا تپه زیویه عبارتند از، اشیا طلایی: شامل چند قطعه زیورآلات زنانه، اشیا سفالی، انواع ظروف سفالی به رنگهای خاکستری، قرمز و نخودی(که زیباترین آنها تنگ کوچک لعابدار منقوشی است که لعاب آن فیروزهای و سفید و زرد بوده و نقش گلهای آن به شکل گلچه است) اشیا مفرغی شامل ظروف، انواع تبر، سنجاقهای تدفینی، سوزنهای دوخت و حلقهها، اشیایی از جنس استخوان و عاج، شامل قطعات تصاویری از شکار و نبرد نقشهای اسطورهای، گلهای رزت، نقوش هندسی و سرپیکان و اشیا سنگی: شامل سردوکها، حلقهها و مهرهها. علاوه بر اشیا زیویه مجموعهای از اشیای فلزی و سفالی دیگر شامل انواع سرنیزه، خنجر، حلقههای گوناگون، مجسمههای کوچک و ظروف سفالی با اشکال مختلف و بعضاً با نقوش کنده یا ترسیم شده به رنگهای قرمز، خاکستری، نخودی و همچنین ظروف شیشهای شامل انواع پیاله و عطردان در این بخش وجود دارد که با توجه به توفیقی بودن آنها، محل دقیق کشف شان معلوم نیست، قسمت دیگری از اشیای بخش دوران تاریخی، خمرههای سفالی هستند که اصطلاحاً به خمرههای تدفینی مشهورند. این خمرهها به علت حجم بزرگشان در فضای باز موزه نگهداری میشوند و تعدادی از آنها که کوچکتر هستند در فضای داخلی موزه قرار داده شدهاند. آخرین اشیای این بخش اشیایی هستند که از حفاریهای غار کرفتو به دست آمدهاند و بعضاً قابل مقایسه با اشیای زیویه هستند.
- بخش دوران اسلامی:
اشیای این بخش به ۲ قسمت سفالی و فلزی تقسیم شدهاند. در سالن سفال اشیای زیبایی از هنر سفالگری هنرمندان دوره اسلامی نگهداری میشود این اشیا که عبارتند از تنگ، کاسه، قدح، بشقاب و مجسمه و ریتون که به طرز استادانهای ساخته شده و با لعاب و نقوش و خطوط تزئین یافتهاند بخش بسیار کمی از این اشیا متعلق به کردستان است و بیشتر آنها مربوط به نقاط دیگر کشور و مخصوصاً ری، کاشان و نیشابور هستند. در قسمت اشیای فلزی انواع کاسه و بادیه تنگ، سینی، سنگابه، دیگچه و انواع پیه سوز نگهداری میشود.
بخش نمایش موقت :
این بخش در حقیقت زیرزمین ساختمان یا همان حوض خانه است و اکنون به نمایش هنری خارجی اختصاص یافته و از اشیای مهم این بخش میتوان به مجسمههای برنزی و ظروف شیشهای اشاره کرد. اشیای این بخش برحسب برنامههای موزه تعویض میشوند.
علاوه بر بخشهای عنوان شده و اشیای آن، تعدادی سنگ نوشته که عبارتند از کتیبهها و سنگ قبرها در فضای باز نگهداری میشوند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید ؟در گفتگو ها شرکت کنید!