آرامگاه خواجه ربیع

آرامگاه خواجه ربیع مربوط به دوره صفوی است .

آدرس :

مشهد – بزرگراه قائم؛ انتهای بلوار خواجه ربیع

ساخت آرامگاه :

شاه عباس صفوی در اوایل سده 11 قمری با توصیه و مشورت شیخ بهایی دستور احداث مقبره‌ای باشکوه برای خواجه را صادر کرد. اساس بنای کنونی مقبره ی خواجه ربیع همان است که در سال‌های ۱۰۲۶ تا ۱۰۳۱ هجری قمری به دستور شاه عباس و با سرپرستی یکی از سادات رضوی مشهد به نام «میرزا افلغ» احداث شده‌ است.

آرامگاه خواجه ربیع یکی از بناهای  زیبا، دیدنی و متبرک است و مسافرین زیادی از این مکان دیدن می کنند .

با توجه به زمان درگذشت خواجه، وی از جمله قدیمی‌ترین رجال مدفون در اطراف شهر کنونی مشهد است. مدفن او طی چهارده سده ی گذشته همواره محلی محترم و زیارتگاه بسیاری از مسلمانان بوده‌ است.

روستایی که باغ آرامگاه خواجه در آن واقع شده «حسین‌آباد خواجه ربیع» نام دارد و از جمله موقوفات مزار خواجه می‌باشد. ادارۀ باغ و مزار خواجه ربیع در سدۀ اخیر بر عهدۀ آستان قدس رضوی است، در حالی که پیش از آن متولی خاص داشته‌ است.

باغ خواجه ربیع یکی از قبرستان‌های مهم شهر مشهد نیز می‌باشد. جد شاهان قاجار (فتحعلی خان قاجار) نیز که در سال ۱۱۳۹ ه‍.ق توسط نادرقلی افشار در همان باغ کشته شده در زیر گنبد مقبره ی خواجه دفن شده است.

مشخصات بنای آرامگاه خواجه ربیع :

مقبره ی خواجه ربیع بنایی باشکوه در باغی بزرگ و با صفا ،کنار کشف رود و در حاشیه ی شمالی شهر مشهد قرار گرفته است.

این مقبره دارای گنبدی به ارتفاع ۱۸ متر بر روی بنایی چهار ایوانی است. گنبد بنا دو پوششه و پوشیده از کاشی‌های زیبای فیروزه‌ای و درون بنا هم به نقاشی‌های طلایی رنگ تزیین شده است.

طرح آرامگاه در نمای بیرونی هشت ضلعی و در درون چهار ایوانی است. از انتهای ایوان‌های اضلاع بزرگ راهروهایی به درون باز شده‌اند

از میان دیوار و پشت ایوان‌های چهارگانه ی اصلی، چهار ورودی وجود دارد که به شاه‌نشین‌ها راه دارند و ورودی اصلی از یک ایوان بلند تشکیل شده است که در دو طاق‌نما در پایین و بالا ایجاد شده و در میان طاق‌نماها، در ورودی و پنجره ی مستطیل‌ شکلی جاسازی شده است.

همچنین نمای خارجی بنا نیز، از تزئینات جالب و چشمگیری برخوردار است که عمده تزئینات آن به صورت معقلی انجام شده‌ است و تزئینات کاشی‌کاری در زیر ایوان نیز، به مجموعه ی بنا جلوه ی زیبایی بخشیده‌ است.

کتیبه ها :

دو کتیبه به خط علیرضا عباسی خوشنویس بزرگ عهد صفوی  با تاریخ‌های ۱۰۲۶ و ۱۰۳۱ ه‍جری قمری در داخل گنبد و ساقه خارجی آن قرار دارند .

ثبت در فهرست آثار ملی ایران :

این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۱۴۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است .

فاصله تا جاهای مهم شهر :