کاخ شهرستانک

کاخ شهرستانک یا عمارت ناصرالدین شاهی شهرستانک ، کاخی مربوط به دوره قاجار در روستای شهرستانک، استان البرز است. این عمارت در درون یک دره واقع شده است .

نامهای دیگر :

عمارت ناصرالدین شاهی

کاخ ناصری

تاریخچه :

ناصرالدین‌شاه در ماه‌های گرم سال در چادرهایی که برای او در شهرستانک نصب می‌کردند اقامت می‌کرد. در سال ۱۲۹۴ هجری قمری دستور داد کاخی در این منطقه احداث کنند از این رو به امین‌السلطان دستور داد اقدام به طراحی و ساخت کاخ شهرستانک کند. او نیز حاجی ابوالحسن معمارباشی را مأمور به ساخت کاخی در ابتدای دره و سرچشمه رودخانه شهرستانک کرد. ساخت کاخ در ۱۲۹۵ هجری قمری پایان یافت.

پس از سقوط قاجاریه، کاخ به دلیل بی‌توجهی، شرایط جوی نامناسب و غارت و تخریب انسانی، رو به ویرانی نهاد. روند تخریب و ویرانی بنا تا حدود سال ۱۳۴۸ شمسی ادامه داشت، تا در این سال با تصمیم فدراسیون کوهنوردی ایران به عنوان اقامتگاه موقت کوهنوردان بازسازی شد.

مشخصات :

کاخ در دو بخش بیرونی و اندرونی ساخته شده‌ است. حیات بیرونی به شکل مستطیلی با دو کنج پخ در چهار تراز طراحی شده و ورودی به شکل نیم دایره در تراز اول قرار گرفته‌ است. عمارت بیرونی در ابعاد ۱۲ در ۲۴ متر در دو طبقه در تراز سوم ساخته شده بود که در حال حاضر طبقه دوم تخریب شده. در پخ شمال غربی و در مرز میان اندرونی و بیرونی حمام خصوصی شاه قرار دارد. بخش اندرونی شامل دو حیاط در دو تراز متفاوت است. حیاط شمالی یا تحتانی با ابعاد ۱۸ در ۲۴ متر مسکن خدمه بوده و حیاط جنوبی با ابعاد ۲۶ در ۴۰ متر برای سکونت حرم شاهی ساخته شده‌است. اندرونی از لحظ ساختمانی شبیه کاروانسرا است و این شباهت در حیاط جنوبی بیشتر است.

• این کاخ دارای دیوانخانه ی بزرگ و اندرونی و چندین حمام و حوض بود که فواره‌های از طریق آب رودخانه می‌آمد و دوباره به رودخانه باز می‌گشت.

ثبت در فهرست آثار ملی ایران :

این کاخ در ۱۶ شهریور ۱۳۷۶ با شماره ۱۹۲۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.