قلعه خان بستک

قلعه خان بستک یا خانه بنی عباسی یکی از اثار تاریخی این شهر می باشد که در شرق این شهر قرار گرفته است .

این قلعه در دوران قاجار و  توسط محمد رضا خان (حاکم وقت بستک و جهانگیریه) ساخته شده‌ است و معماران آن بستکی بودند .

این بنا در اصل سه طبقه بوده که طبقات بالایی آن بر أثر زلزله خراب شده است.

کاربرد و معماری بنا :

این بنا ، هم محل سکونت خانواده بود و هم قسمتی از آن برای رسیدگی به امور روزمره مردم استفاده می‌شد و مسائلی را در خصوص شهر و مردم حل و فصل می‌کردند.

درب اصلی ورودی و خروجی قلعه در ضلع جنوبی بنا واقع شده است ، در دوطرف در ورودی، دو برج موجود بوده که ارتفاع آن از سه طبقهٔ ساختمان بیشتر بوده‌ است.

زیر بنای این عمارت، زمینی است در حدود ۴۵۰۰ متر مربع که دیوار بلندی گرداگرد آن را احاطه کرده و از بیرون ساختمان و بنا، منفرد به نظر می‌رسد در حالی که از درون شامل سه قسمت ابتدایی، میانی و انتهایی می‌باشد.

قسمت ابتدایی که خود دارای حیاط واتاق‌های متعدد مورد نیاز بوده، محل حکومتی و اداری محسوب می‌شد و دو قسمت دیگر بالوازم کامل از جمله حوض و آب‌انبار (برکه)، مختص سکونت اعضای خانواده بود. وجود پنجره‌ های مشبک چوبی و فلزی پیچ در پیچ و گچبری‌ها بر زیبایی وجذابی بنا افزوده است.

اتاق‌ها وتالارهای بزرگ این بنا دارای درب‌های چوبی متعددی بوده که اغلب دو جداره أند. یعنی عرض دیوارها دارای دو در بوده، یکی در ابتدا و یکی در انتهای عرضی دیوار.

مصالح استفاده شده :

مصالح به کار رفته علاوه بر چوب و سنگ از خشت خام بوده و تقریباً تمام بنا از خشت می‌باشد. پهنای دیوارهای این عمارت در بعضی از قسمت‌ها از ۹ تا ۱۲ خشت می‌باشد. این بنا به تدریج ساخته شده‌ است یعنی ابتدا طبقهٔ اول و بعد از چند سال طبقه ی دوم و سپس بعد از گذشت چند سال طبقه ی سوم، که در حال حاضر قسمت‌های زیادی از این بنا ویران شده است.

تالار آینه :

وجود اتاق‌ها وتالارها آینه، یکی دیگر از زیبایی‌های قلعه خان بستک بوده‌ است. آینه کاری‌هایی که در تمام قسمت‌های تالار اعم از دیوارهای بدنه وسقف، به کار رفته أند. نقوش تزئینی گل و بته، پرندگان، درختان سرو و دیگر نقش‌ها، زیبایی وظرافت خاصی به تالار می‌بخشند. این معماری و تزئینات نشان می‌دهد در زمان قاجار که زمان ساخت این بنا بوده‌ است معماران چگونه تلاش میکردند با به‌کارگیری حجم‌های گوناگون بر زیبایی بنا اضافه کنند ، آینه‌های به کار رفته در اندازه‌ها و اشکال گوناگون نور تابیده را با پرتوهای متعدد انعکاس داده به‌ طوری‌ که حتی با یک چراغ، روشنایی کل اتاق تأمین می‌شده‌ است وبر زیبایی وجلوه ی درونی بنا می‌افزایند. سبک معماری این گونه بناها بیشتر از نوع درون گرا است. چرا که هر گونه تزئینات، درون اتاق‌ها و تالارهای داخلی دیده می‌شود، اما بر روی دیوارهای خارجی وقسمت‌های بیرونی بنا هیچ گونه آثاری وجود ندارد.

سوانع طبیعی مانند زلزله و به ویژه باران‌های سیل آسا أثری از برج و باروهای نگهبانی که روزگاری نگهبانان بر بالای آن پاسداری می‌دادند، باقی نگذاشته‌ است. قبلاً در هر طبقه دو اتاق آینه کاری وجود داشت که این روزه فقط یک تالار آینه کاری باقی مانده‌ است.

ثبت در فهرست آثار ملی ایران :

این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۱۱۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.