قلعه رودخان

قلعه رودخان ، قلعه‌ای است متعلق به دوران ساسانی که در ارتفاعات جنگلی شهرستان فومن در روستای رودخان ساخته شده است .

مشخصات قلعه :

این قلعه ۲٫۶ هکتار مساحت و ۶۵ برج و بارو و دیواری به طول ۱۵۰۰ متر دارد.

این قلعه در ارتفاعی بین ۶۶۵ تا ۷۱۵ متر ارتفاع از سطح دریا واقع شده و در کنار آن رودی با همین نام جاری است.

قلعه رودخان از دو بخش ارگ و قورخانه تشکیل شده‌ است.

ارگ در قسمت غربی این بنا در دو طبقه واقع شده و جنس آن از آجر است.

قراول‌خانه‌ها در قسمت شرقی در دو طبقه با نورگیرها و روزنه‌های متعدد بر اطراف مسلط است. چشمه‌ای نیز میان قلعه و گودترین محل آن وجود دارد.

بخش شرقی قلعه شامل دوازده ورودی، زندان، در اضطراری، حمام و آبریزگاه است. بخش غربی دوازده ورودی دارد، چشمه، حوض، آب‌انبار، سردخانه، حمام، آبریزگاه شاه‌نشین و چند واحد مسکونی که با برج و بارو محصور شده‌اند، دیگر بناهای این بخش را تشکیل می‌دهند. ۴۰ برج دیده‌بانی دور تا دور قلعه را احاطه کرده که اتاق‌های هشت ضلعی آن با طاق‌های گنبدی پوشانده شده‌است. دور تا دور دیوارها و برج‌ها روزنه‌هایی شیب‌دار دیده می‌شود که برای ریختن مواد مذاب و تیراندازی تعبیه شده‌اند. لازم است ذکر شود که در طول تاریخ قلعه، هیچ‌گاه دشمنی به آن نفوذ نکرده و نتوانسته آن را فتح کند.

ثبت در فهرست آثار ملی ایران :

این دژ در ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ خورشیدی، به شماره ۳/۱۵۴۹ در فهرست آثار تاریخی و ملی ثبت شد .

تاریخچه قلعه رودخان :

اکثر کارشناسان ، ساخت قلعه را در دوران ساسانیان و هم زمان با حمله عرب‌ها به ایران می دانند .

در دورهٔ سلجوقیان این قلعه تجدید بنا شده و از پایگاه‌های مبارزاتی اسماعیلیان الموت بوده‌ است.

بر روی کتیبه سردر ورودی قلعه که اکنون در موزه گنجینه ی رشت نگهداری می‌شود، درج شده که این قلعه در سال ۹۱۸ تا ۹۲۱ هجری قمری برای سلطان حسام‌الدین تجدید بنا شده‌ است. امیره حسام الدین دباج فومنی (مظفرالسلطان)، فرمانروای بیه‌پس اولین قدرت منطقه‌ای بود که از اطاعت از صفویان سرپیچی کرد، و قلعه رود خان را بازسازی کرد تا از آنجا به مقاومت بپردازد او سپاه صفویان را دچار دردسر های بسیاری در قلعه رودخان کرد و شکست سختی به سپاه انگلیسی ها وارد نمود ولی سپس موفقیتی به دست نیاورد و به دربند گریخت و نهایتاً دستگیر و در تبریز اعدام شد.

دلیل نامگذاری :

چون این قلعه ی تاریخی در کنار رودخانه یا قلعه رودخان ساخته شده‌است ؛ آن را قلعه رودخانه‌ای نامیده‌اند.

در دوره‌های گوناگون به نام‌های قلعهٔ هزار پله، حسامی، سکسار، سگسار و سگسال نیز خوانده شده‌ است.

فاصله قلعه از راه آسفالت و اصلی تا :