حمام خان یزد

حمام خان یزد یکی از آثار باستانی و از اماکن دیدنی یزد است که به آن گرمابه نور نیز گفته می شود .

آدرس :

یزد، خیابان قیام، میدان خان، جنب مسجد ملا اسماعیل

تاریخچه حمام خان :

حمام خان به دستور محمدتقی خان بافقی، حاکم وقت یزد در سال 1176  شمسی ساخته شد . البته این حمام 12 سال بعد بازسازی شد و بخش های دیگری هم به آن اضافه شد .

معماری حمام خان یزد :

حمام خان ، یک حمام عمومی برای مردم عادی بود. به همین دلیل خبری از تزئینات زیاد و ظریف در معماری آن نیست و   یک معماری ساده دارد .

با اینکه معماری این حمام مربوط به حدود 230 سال قبل است ولی این حمام نورگیری عالی داشت و همین موضوع از نظر علم مهندسی ارزش بسیاری دارد. نکته قابل توجه دیگر اینکه این بنا را از نظر ارتفاع، کمی پایین‌تر از بناهای دیگر قرار داده‌اند تا آب به‌خوبی به آن برسد. سبک عایق‌کردن دیوارها و همچنین استفاده از تزئینات خاص و ساده نیز در این حمام دیدنی هستند

این حمام از نظر فضابندی، شامل ورودی، سربینه، دالان، گرم‌خانه، میان‌در، تون، فرینه، گاورو، فضای پشتیبانی و همچنین طویله می‌شود.

دالان فضایی است که ورود و خروج به سربینه از آن انجام می‌شده است.

سربینه از مساحت، بزرگ‌تر از فضاهای دیگر است. همچنین از تزئینات معماری بیشتری نیز در آن استفاده کرده‌اند.

در سربینه می‌توانید شاهد سکوهایی باشید که برای نشستن و تعویض لباس از آن‌ها استفاده می‌کردند.

در بالای سقف سربینه، نورگیر بسیار عالی وجود دارد. این نورگیر به شکلی عالی و مهندسی‌ساز ساخته شده است. به همین خاطر در تمام طول روز، نور داخل سربینه را تأمین می‌کند. همچنین در سقف سربینه، آثار نقاشی مختلفی به چشم می‌خورد که بسیار زیبا هستند. البته متأسفانه بخشی از این نقاشی‌های از بین رفته‌اند و فقط بخشی از آن‌ها را می‌توانید ببینید .

بعد از سربینه، گرم‌خانه قرار دارد. گرم‌خانه همان جایی است که مردم خودشان را می‌شستند. برای دسترسی به گرم‌خانه، باید از میان‌ در عبور کرد. در گرم‌خانه چهار ستون در وسط سالن وجود دارد. ستون‌ها یک سقف گنبدی شکل را نگه می‌ دارند.

بعد گرم‌خانه، استخر قرار دارد. استخر در فضایی بزرگ واقع شده است. شست‌وشوی اصلی و استحمام در این مکان انجام می‌شد. گرم‌خانه و استخر، به‌وسیله بخشی با نام شاه‌نشین به‌ هم متصل می‌شوند. روی دیوارهای شاه‌نشین حمام خان یزد، می‌توانید نقاشی‌هایی را ببینید که راوی داستان‌هایی از شاهنامه هستند. خزینه که همیشه پر از آب گرم است، تون و گرم‌خانه را به‌ هم متصل می‌کند.

در نهایت نیز گاورو وجود دارد. گاورو یک فضای باریک است. از گاو در این مکان برای کشیدن آب از چاه استفاده می‌کردند.

ثبت در فهرست آثار ملی :

در سال 1378 هجری شمسی، این حمام با شماره 2406 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

کاربری امروزی :

در سال 1373، این حمام تغییر کاربری پیدا کرد. از آن پس، حمام خان دیگر جای برای استحمام یا یک موزه نبود. بلکه آن را به یک کافه رستوران سنتی تبدیل کردند که حالا از زیباترین کافه های یزد به حساب می‌آید. این رستوران گنجایش 120 نفر را دارد .